Zbiór kazań znamienitego jezuity, nadwornego kaznodziei króla Zygmunta III Wazy.
Opublikowane po raz pierwszy w 1597 r., przy „Kazaniach na niedziele i święta całego roku”, nie wywołały żywego oddźwięku u współczesnych Piotrowi Skardze. Ich prawdziwa kariera rozpoczęła się dopiero w XIX w. Wtedy to zauważono, w jak wielu miejscach kapłan miał rację, wróżąc Rzeczpospolitej upadek, jeśli nie wyleczy sześciu toczących ją chorób.
O co jezuita oskarżał Polaków? Po pierwsze, o brak miłości ojczyzny, po wtóre, o nieustające spory wewnętrzne, po trzecie – o panoszącą się w kraju zarazę heretycką (pamiętajmy, że były to czasy kontrreformacji). Kolejne zarzuty to: osłabienie władzy królewskiej, niesprawiedliwe prawa oraz bezkarność obywateli występujących przeciw sobie nawzajem lub Kościołowi.
Nie mniej ważny niż treść jest styl kazań Piotra Skargi. Stosując chwyty retoryczne, zwłaszcza porównania zaczerpnięte z ksiąg prorockich Starego Testamentu, autor wzywał swoich rodaków do zmiany postępowania. Jak to jednak zręcznie ujął jego rówieśnik Jan Kochanowski, lepiej znający naturę krajan: „Nową przypowieść sobie Polak kupi, że i przed szkodą, i po szkodzie głupi”.
